Το γήινο μαγνητικό πεδίο, το οποίο μας προστατεύει από τα φορτισμένα σωματίδια του ηλιακού ανέμου, ξεπήδησε από τον πυρήνα της Γης πολύ νωρίτερα στην ιστορία του πλανήτη μας από ό,τι θεωρούσαν μέχρι τώρα οι επιστήμονες. Σύμφωνα με νέα στοιχεία που ανακαλύφθηκαν, το γεω-μαγνητικό πεδίο υπήρχε ήδη πριν από 3,45 δισ. χρόνια, αν και ήταν ασθενέστερο από το σημερινό.
Η νέα μελέτη έγινε από διεθνή ερευνητική ομάδα με επικεφαλής ερευνητές του αμερικανικού πανεπιστημίου του Ρότσεστερ, υπό τον γεωφυσικό Τζον Ταρντούνο, και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Science”, σύμφωνα με τα “Scientific American”, “New Scientist” και “Physics World”.
Οι ερευνητές βάσισαν τα συμπεράσματά τους στην ανακάλυψη ιχνών του αρχαίου μαγνητικού πεδίου σε ηφαιστειακά πετρώματα (πυριτικούς κρυστάλλους) της Νότιας Αφρικής, που χρονολογούνται πριν από περίπου 3,45 δισ. χρόνια, δηλαδή όταν εκτιμάται ότι εμφανίστηκαν οι πρώτες πολύ απλές μορφές ζωής στον πλανήτη μας και περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια μετά το σχηματισμό της Γης. Μέχρι σήμερα, τα αρχαιότερα ίχνη μαγνητικού πεδίου στη Γη είχαν βρεθεί το 2007, επίσης σε ηφαιστειακά πετρώματα στη Ν.Αφρική, ηλικίας 3,2 δισ. ετών, συνεπώς η νέα ανακάλυψη μεταθέτει κατά περίπου 250 εκατομμύρια χρόνια στο παρελθόν την ύπαρξη μαγνητικού πεδίου στον πλανήτη μας.
Τα ηφαιστειακά πετρώματα λειτουργούν ως καταγραφείς του μαγνητικού παρελθόντος της Γης, επειδή, όταν στερεοποιήθηκε το αρχαίο μάγμα από το οποίο προήλθαν, τα μαγνητικά μικροσκοπικά σωματίδια που είχαν παγιδευτεί στο εσωτερικό τους, ευθυγραμμίστηκαν με το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη, αποκαλύπτοντας σήμερα την ισχύ και την μορφή του, με τη βοήθεια ειδικών συσκευών (μαγνητόμετρων).
Το γήινο μαγνητικό πεδίο δημιουργείται από την κίνηση του λιωμένου σιδήρου βαθιά μέσα στον εξωτερικό πυρήνα του πλανήτη μας, που αποτελεί ένα είδος γεω-γεννήτριας. Σήμερα, το πεδίο εκτείνεται στην μαγνητόσφαιρα, που φτάνει σε απόσταση έως 60.000 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Γης (περίπου 10,7 φορές μεγαλύτερη από την ακτίνα του πλανήτη μας) στην πλευρά που βλέπει προς τον ήλιο και αρκετά πιο μακριά στην απέναντι πλευρά. Η μαγνητόσφαιρα τελειώνει στην λεγόμενη «μαγνητόπαυση», το σύνορο όπου το μαγνητικό πεδίο της Γης συναντά τον ηλιακό άνεμο.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αμερικανών ερευνητών, όχι μόνο το γήινο μαγνητικό πεδίο ήταν πολύ ασθενέστερο (περίπου 50-70% σε σχέση με το σημερινό) πριν από 3,5 δισ. χρόνια, αλλά επίσης, την ίδια εποχή, ο ηλιακός άνεμος κατέκλυζε τον πλανήτη μας με ισχύ περίπου 100 φορές ισχυρότερη από ό,τι τώρα. Από το συνδυασμό αυτών των δύο παραγόντων, εκτιμάται ότι την εποχή εκείνη η μαγνητόπαυση βρισκόταν στην μισή απόσταση από τη Γη σε σχέση με σήμερα (γύρω στις 30.000 χλμ).
Οι συνθήκες αυτές εκτιμάται ότι είχαν εξατμίσει τεράστιες ποσότητες νερού από τη γήινη επιφάνεια πριν προλάβει ο «κύκλος του νερού» να σταθεροποιηθεί στη Γη. Με βάση αυτό το σκεπτικό, οι ερευνητές υποθέτουν ότι η αρχαία Γη περιείχε πολύ περισσότερο νερό από ό,τι νόμιζαν μέχρι τώρα οι επιστήμονες, αλλά και σε σχέση με σήμερα, ήταν δηλαδή ένας πολύ πιο υγρός πλανήτης.
Σε μια άλλη επιστημονική έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό γεωφυσικής “Geophysical Research Letters”, γάλλοι ερευνητές του πανεπιστημίου «Ντενίς Ντιντερό» του Παρισιού, υπό τον Γκοτιέ Ιλό, κάνοντας προσομοιώσεις σε υπολογιστές, εκτίμησαν ότι οι πόλοι του γήινου μαγνητικού πεδίου μπορούν να αντιστραφούν σχετικά απότομα. Όπως αναφέρουν, οι επιστήμονες δεν θα είχαν πολλά χρονικά περιθώρια να προβλέψουν την – δυνητικά καταστροφική – αυτή αναστροφή και, κατά πάσα πιθανότητα, όχι περισσότερο μια έως δύο δεκαετίες πριν το γεγονός αυτό συμβεί.
Το γήινο μαγνητικό πεδίο κατά καιρούς αντιστρέφει την πολικότητά του. Σύμφωνα με μερικές εκτιμήσεις, αυτή η αντιστροφή κρατά λίγο (ένα ή δύο χρόνια), όμως άλλοι επιστήμονες εκτιμούν ότι η όλη διαδικασία μπορεί να κρατήσει δεκαετίες ή και περισσότερο, με συνέπεια η Γη και οι κάτοικοί της να παραμείνουν εκτεθειμένοι στην ηλιακή ακτινοβολία – με ό,τι αυτό σημαίνει για τις υποδομές αλλά και τη ζωή στον πλανήτη μας.
Η νέα γαλλική έρευνα δείχνει ότι η πρόβλεψη της συμπεριφοράς του μαγνητικού πεδίου είναι δύσκολη όπως η πρόβλεψη του καιρού, πράγμα ανησυχητικό, ιδίως σε περίπτωση που ισχύει το αρνητικό σενάριο περί χρονοβόρας και όχι άμεσης αλλαγής της πολικότητας του πεδίου. Η τελευταία αντιστροφή των μαγνητικών πόλων έγινε πριν από περίπου 800.000 χρόνια. Τις τελευταίες δεκαετίες, το μαγνητικό πεδίο έχει εξασθενήσει σημαντικά, πυροδοτώντας φόβους ότι σε λίγες χιλιάδες χρόνια επίκειται νέα ανατροπή της πολικότητάς του.
Mindgangsta 